debat ‘Kernenergie, nodig of overbodig?’

Gisteravond 7 juli heeft de Zeeuwse Milieufederatie een debat georganiseerd over kernenergie in Zeeland. Een inleiding van Tjeu van Mierloo (ZMF) en presentaties van Ike Teuling (Greenpeace), Peter Boerma (CEO DELTA), Harry Droog (voorzitter Platform duurzame elektriciteitsvoorziening) en Benno Schepens (onderzoeker bij CE Delft). Daarna een paneldiscussie, waarbij ook Burgemeester Gelok van de gemeente Borsele aanwezig was.

Oordeelvorming?
Wat jammer dat er gesmeten werd met feitelijkheden, emoties en nog meer van dat. Het is logisch dat ieder zijn standpunt kan verdedigen. Meerdere malen werd gezegd de dialoog te willen aangaan, maar zeker te weten dat hij dan gelijk zou krijgen. Peter Boerma leek nog de enige te zijn die open staat voor een dialoog om een gewogen oordeel te vormen. Vreemd vind ik dan wel dat hij laat weten een kerncentrale te WILLEN bouwen. Dat lijkt me dan een stap te ver vooruit!
He mensen, wat een laag niveau van communiceren en oordeelvorming! Ik werd er boos en verdrietig van... Het publiek kreeg de gelegenheid te reageren. Maar dat is niet mijn sterkste punt. Toen ik thuis kwam liet 't mij niet meer los. Kortom ik moet toch iets kwijt en toen herinnerde ik mij dat ik van het voorjaar een zogenaamd blog had geopend. Zal ik 't daar dan maar aan toevertrouwen ....

Het belang van geld
Allereerst kan ik het niet begrijpen dat er de hele avond vrijwel alleen is gesproken over geld. Die kosten zijn toch in dit stadium helemaal niet van belang. Het vertrekpunt zou moeten zijn: 'hoe dragen we bij aan een mooie wereld voor nu en later?'. Energie is een product dat het welzijn van mensen moet dienen en niet ten kosten mag gaan van het welzijn van mens en milieu. Als we dat niet op een goede en kloppende manier (schoon en hernieuwbaar) voor elkaar krijgen dan moeten we daar een oplossing voor zoeken. En dat doe je niet door de doelstelling aan te passen! Kernenergie voorziet inderdaad in de behoefte om de CO2 uitstoot sterk te reduceren, maar daarmee is het plaatje nog niet rond, daarmee voldoet het nog niet aan de doelstelling.
Nog veel te vaak worden sectorale oplossingen gevonden, waarbij problemen ontstaan op een ander niveau. Bij kernenergie is dat ook zo. Als we ons van luxe energie willen voorzien moeten we zorgen voor echt duurzame energie, zonder dat we een hypotheek nemen op de toekomst. En die duurzame energie bestaat al en is tevens volop in ontwikkeling. Het tij is er zelfs rijp voor! Misschien is het nog duur of hebben we er nog niet genoeg van. De oplossing ligt dan toch voor de hand? 1) op=op, 2) energieprijs stijgt. Waarom zijn we daar zo bang voor? Het is helemaal niet erg om twee of drie keer (of nog meer) zoveel te betalen voor energie. In een dergelijke situatie maak je andere keuzes. Maar dat wil niet zeggen dat die ('gedwongen') keuzes negatief zijn voor ons welzijn. Misschien kun je minder vaak 's avonds televisie kijken of achter je computer zitten en ga je 'noodgedwongen' met een vriend of vriendin eens wandelen in het bos of over strand. Die dure energie blijkt zo gek nog niet .... Mensen gaan uit 'armoede' meer bewegen, de sinaasappelpers gaat de deur uit en we pakken de trap i.p.v. de roltrap. Waarschijnlijk veel veranderingen die het welzijn van mensen goed zal doen en tevens kosten op het vlak van onder andere gezondheid reduceert. Want wees eens eerlijk: hoeveel gelukkiger zijn wij geworden van een overschot aan energie? Over het algemeen zijn we er heel lui van geworden, zijn we vetter en minder fit en zitten daarom 's avonds wederom tussen vier muren te zweten op een electrische fiets (zonder dat je iets vooruitkomt ...). En als blijkt dat we die extra energie (er is nog zoveel energie te besparen!) werkelijk nodig hebben voor ons welzijn, dan zijn we slim genoeg om daar op termijn échte oplossingen voor te vinden.

Weerstand tegen verandering
Hoeveel energie wenselijk is en wat ’t mag kosten is heel arbitrair. Waarom houden we zo vast aan de huidige normen? Zijn we soms bang voor verandering, voor het onbekende? Ja dat is zo! Veranderen is moeilijk. Dit terwijl de ‘ommezwaai’ naar een duurzame samenleving alleen maar positieve effecten heeft. Het moeilijke is niet de duurzame ontwikkeling, maar ‘verandering’. Veranderen vinden wij mensen heel erg moeilijk. Sterker nog we verzetten er ons lange tijd tegen, we gaan in de weerstand. De mens heeft de neiging om moeilijk los te laten, los te laten wat we eenmaal vasthebben. Bezit, gedragspatronen, relaties … alles willen we houden zoals het is. We gaan zover, dat ook al lijden we eraan, we liever vasthouden dan opgeven. Woede, teleurstelling of onrecht worden soms jarenlang als last meegedragen omdat we er aan gehecht zijn. Dit was even een psychologisch uitstapje, maar een die wel de weerstand tegen verandering ‘verklaart’. Want om terug te komen op wat die ommezwaai dan werkelijk betekent. Het geeft uitzicht op een hele positieve ontwikkeling. Een samenleving met meer kwaliteit, meer vanuit verbinding in plaats vanuit eigen belang en meer gericht op duurzaamheid en kwaliteit van leven.

Kosten vergelijken
Als we te laf zijn om beleid te maken vanuit de essentie, vanuit wezenlijke waarden en we willen toch een kostenvergelijk doen, dan moeten we dat wel goed doen. En niet zoals nu werd gedaan. Het is namelijk heel moeilijk om kosten te vergelijken. Vanuit een duurzaam perspectief moet je alle kosten in rekening brengen. Dat betekent bijvoorbeeld voor een kerncentrale de kosten van de ontginning van uranium (voor het milieu, voor de gezondheid van de mensen, etc.), de bouw van de kerncentrale, maar ook de kosten van een mogelijk ongeluk of de onzekerheid over de effecten op volgende generaties. Als we in staat zijn deze kosten op een rij te krijgen is het zeker dat échte duurzame oplossingen het goedkoopst zijn. Maar 'helaas' zijn niet alle aspecten en (mogelijke) effecten te vertalen in kosten. Aan ziekte bijvoorbeeld zijn kosten verbonden, maar dan nog is de vraag of deze kosten de ziekte waard is ...

Over duurzaamheid gesproken
Ik vraag mijzelf af of deze oeverloze discussie over kernenergie voortkomt uit de manier waarop over het algemeen over duurzaamheid wordt gedacht. Ik constateer dit bij vele maatschappelijke discussies. De huidige definitie van duurzaamheid gaat uit van de door ons gecreëerde samenleving, met de door ons gecreëerde producten en diensten; oud denken dus. Duurzaamheid is daarbij een filter die over het bestaande model (paradigma) wordt gelegd. Wanneer dan duurzaamheid ter sprake komt, wordt dikwijls de vraag gesteld: ‘hoe kun je duurzaamheid integreren in bestaande organisaties, producten en diensten?’. Ondertussen wordt duurzaamheid beschreven aan de hand van de drie p’s; people, planet en profit. Deze drie pijlers zouden in dit model met elkaar in evenwicht moeten zijn. Ik ben echter van mening dat duurzaamheid niet iets is wat je aan een bestaand concept kan toevoegen of integreren. Als dat toch wordt gedaan dan kun je dat de buitenkant van duurzaamheid noemen. Ook belangrijk, maar niet het belangrijkste. Het belangrijkste is om vanuit een ander model te denken.Waar gaat het in onze samenleving in essentie om? Iedereen zal beamen dat het gaat om het welzijn van mensen en velen zullen daar ook het welzijn van de natuur (dieren en planten) aan toevoegen. Er is echt niets meer! En wat er meer is blijkt een illusie. We willen als mensen graag gelukkig en gezond zijn en als het even kan willen we ook nog ontwikkelen en ontplooien. En dat geldt voor jezelf, mensen om je heen (hier) en mensen ver weg (elders), maar ook mensen van de toekomst (volgende generaties). De natuur staat hier niet los van. Om het menselijke welzijn te waarborgen is er een gezonde, natuurlijke omgeving nodig: het (leef)milieu van de mens. Dus zelfs vanuit een menselijke benadering, dat wellicht een egocentrische benadering betreft, zijn we afhankelijk van een vitale leefomgeving (lees natuur) en moeten we voor deze leefomgeving zorgen.Wie mij kan vertellen wat er nog meer belangrijk is én geen afgeleide is van bovenstaande perceptie, hoor ik graag. Er is volgens mij wezenlijk niets meer. Dat zou betekenen dat het model van de drie p’s niet klopt en achterhaald is. De profit of ook wel prosperity genoemd, zou ten dienste moeten staan van people en planet. Niet meer en niet minder! Dat betekent niet dat geld onbelangrijk is, maar het is louter een middel en zeker geen doel! Geld (economie) hebben we nodig om onze doelen te bereiken. En als we vertrekken vanuit geschetst model (misschien een ecocentrische benadering te noemen) liggen die doelen op het vlak van people en planet (de samenleving). Dit betekent wel dat we op een economisch gezonde manier moeten handelen. Als we dat niet doen, zijn we niet in staat om onze doelen te realiseren.

Kortom
Dit was in het kort wat opborrelde. Tja, ik zag geen manier om dat in 1 minuut spreektijd ten gehore te brengen ;-)
Een kerncentrale? Neen, dat lijkt me absoluut niet de goede weg! Maar wie inspireert de overheid en de DELTA?
Hoognodig aan het werk, want ook ik moet mijn boterham verdienen ....

voor 't eerst

Een blog geopend. Tot nu toe nog amper van gehoord. Maar Renate adviseerde mij dit medium te gebruiken om mijn hoofd vol bruisende verhalen aan het 'papier' toe te vertrouwen. Ik heb daar veel zin in. Nu niet, maar in de loop van dit jaar zal ik mijn hart hier kunnen luchten. Ik zal proberen een balans te vinden in zware/luchtige, vrolijke/verdrietige, spannende/ontspannende en rationle/emotionele thema's ....

Ik zou het waarderen als je iets laat weten wanneer een schrijfsel je heeft geraakt of juist helemaal niet. Of je er iets mee kunt of niet. Tot later ...

guido