waardevolle diensten

Toen ik afgelopen week een elektronicawinkel binnen liep om iets te kopen, passeerde ik ook even de foto-afdeling. Dat kan ik niet laten. Een paar maanden geleden heb ik na veel wikken en wegen een nieuwe fotocamera gekocht. Dat was een hele bevalling weet ik nog. Zoveel verschillende merken, types én nog moeite hebben met het vinden van de ideale camera. ‘Shit, alweer een nieuwe versie uit’ (de TZ8). Nu met opties (handmatige instellingen) die een paar maanden geleden nog niet te verkrijgen waren. En nog goedkoper ook. Hoe is het mogelijk? Niet te geloven. Ternauwernood ontsnapte ik aan de neiging om mijn nieuwe camera weer in te ruilen. Maar hoe trouwens? Verkopen op marktplaats, weggeven of …? Al na een jaar is zo’n camera niets meer waard. Maar gelukkig overwint op zo'n moment meestal mijn bewustzijn van mijn oppervlakkige emotie. Tja, en het is juist deze emotie waar de industrie op in speelt. Elk half jaar komen alle merken met al hun typen (en dat zijn er honderden ... en dan heb ik 't alleen nog maar over fotocamera's) weer met een opvolger met weer een verbeterpuntje. Ik bedacht mij dat ze die verbeterpunten misschien al lang op de plank hebben liggen, maar dat ze deze gefaseerd toepassen. Immers als ze alle verbeterpunten gelijk in een camera toepassen, dan blijft die betreffende camera de komende tien jaar gewoon modern en nieuw. Nu is je camera al verouderd zodra je 'm koopt.

Wat een productie en wegwerpmaatschappij wordt door dit systeem gecreëerd, bedacht ik mij weer. En als je weet hoeveel grondstoffen hiervoor worden gebruikt, hoeveel gifstoffen in lucht en water terecht komen bij de productie ervan, hoe slecht de arbeidsomstandigheden vaak zijn in arme landen waar dergelijke apparatuur wordt vervaardigd en geassembleerd en hoe vaak deze camera (en onderdelen ervan) de wereld over is gevlogen, dan is gewoonweg niet te bevatten dat zo’n camera voor dat geld verkocht kan worden. De werkelijke kosten worden niet door de koper betaald, maar door toekomstige generaties, die oplossingen moeten zoeken voor milieu- en gezondheidsproblemen. “Kan ik u helpen?” … een verkoper staat naast mij en maakt dat ik weer met beide voeten op de grond sta. Even heb ik de behoeft om deze gedachten met hem te delen, maar ik besluit ‘m netjes te bedanken en weer naar buiten te gaan.

Maar dan gaan mijn gedachten verder, maar gelukkig nu constructiever. Want het is heel ‘logisch’ dat bedrijven zo te werk gaan. Tenminste als je in het perspectief van het ‘oude denken’ stapt, namelijk het perspectief van winstmaximalisatie. Maar er zijn ook andere perspectieven. Perspectieven waarmee je én winst kan maken én zeer kwalitatieve fotografie ontwikkelt en op de markt brengt én ook nog eens meewerkt aan een duurzame ontwikkeling. Naar een wereld waarbij de behoefte van de een niet ten kost gaat van de ander. En ja, die perspectieven zijn eigenlijk heel dichtbij en realistisch. Alleen vergt dit omdenken of ook wel dwarsdenken genoemd!

Goed hoe zie ik dat voor me? Het gaat over een perspectief waarbij het economisch systeem in samenhang is gebracht met de wensen van de consument én die van een duurzame ontwikkeling.
Volgens mij helpt ’t door te stoppen met denken in producten. In wezen gaat het immers niet om fototoestellen. Het gaat om fotograferen. Je kunt dus ook fotograferen verkopen. Dit is geen product, maar een dienst. Vanuit dit perspectief is het voor een fabrikant heel lucratief om te bezuinigen op materiaal (en daarmee productie en vervuiling). Het is dan goed denkbaar dat de fabrikant een camera ontwerpt waarbij verbeterpunten (nieuwe opties, hogere kwaliteit, mooier uiterlijk) heel gemakkelijk later kunnen worden toegevoegd. Hierbij kunnen dan alleen de nodige onderdelen worden vervangen. Als economisch ‘model’ zou de fabrikant voor twee scenario’s kunnen kiezen. Ofwel de fabrikant gaat camera’s leasen (de camera blijft in het bezit van de fabrikant en de consument koopt fotografie in plaats van een fototoestel) of de camera wordt heel erg duur. In beide scenario’s kan de camera in een latere levensfase worden geoptimaliseerd door de fabrikant. Op deze manier is de fabrikant verzekerd van een continue inkomstenbron en blijft de consument tegen een zeer lage prijs up-to-date. En het mooist van al: het is tevens een goede stap in een duurzame ontwikkeling.
'Geef mij maar zo’n camera, enne … lever mij gelijk de meeste actuele accessoire erbij.' :-)
Gewoon een kwestie van een beetje dwarsdenken!

Ondanks dat dit model volgens mij nu al realiseerbaar, wordt het echt aantrekkelijk voor bedrijven wanneer overheid belasting gaat heffen op gebruik van grondstoffen en energie en vervuiling. Dan zijn huidige oude systemen zelfs economisch gezien niet meer levensvatbaar.

krijger Guido

Kolibrie

Ik wil nog even terug komen op die stalen vogels in ons luchtruim. Enorm knap dat wij mensen kunnen vliegen. Maar bescheidenheid is op zijn plaats. We zijn namelijk een betrekkelijke jonge soort en kunnen nog veel leren van de natuur om ons heen. Als voorbeeld wil ik de kolibrie noemen: een organisme dat ongeveer zo groot is als een duim. Dit vogeltje vliegt met een topsnelheid van 55 kilometer per uur – sneller dan wij ons per taxi door de meeste steden kunnen verplaatsen – en legt meer dan 3000 kilometer per jaar af. De kolibries die langs de oostkust van de Verenigde Staten naar het zuiden vliegen, pauzeren even aan de kust van de Golf van Mexico, waar ze ‘bijtanken’ op duizend bloemen per dag. Uiteindelijk vliegen ze zonder te stoppen over zo’n duizend kilometer open water, op een verpletterende 2,1 gram brandstof. En dat is geen kerosine: het is nectar.
Bovendien: tijdens het bijtanken bevrucht de kolibrie ook nog even zijn energiebron en zorgt er zo voor dat er het volgende jaar weer nectar zal zijn – voor hemzelf, voor zijn nakomelingen of voor volkomen andere soorten die van nectar leven. En als de kolibrie sterft, vergaat zijn lichaam natuurlijk en voedt het de wortels van bloemen, maar ook van paddestoelen, grassen, bomen en struiken. Terwijl ze in hun eigen behoeften voorzien, weten alle organismen de bodem vruchtbaar te maken, de lucht en het water te zuiveren en de juiste cocktail van atmosferische gassen te produceren die het leven nodig heeft om te blijven voortduren [bron biomimicri Janine Benyus].

natuurramp

Een verschrikkelijke ramp. De kranten staan er vol mee! Zo'n 10 duizend vluchten per dag vielen uit. Een grote ramp voor mensen die ergens heen moesten en wat denk je van de economische gevolgen ....
Ondanks ik dat heel goed begrijp en dat ook niet wil bagatelliseren, ben ik mij op zulke momenten weer extra bewust van het feit dat er op een ander niveau een veel grotere natuurramp gaande is. Deze zelfde 'stalen vogels' bevinden zich de overige dagen van het jaar wel in ons luchtruim. En daarbij vervuilen ze in sterke mate de lucht die wij (in schone vorm) met z'n allen hard nodig hebben. En als wij daar niet direct 'last' van ondervinden, dan zijn het wel onze kinderen en kleinkinderen die de gevolgen ervan moeten dragen. Daar kraait geen haan naar! En daar maak ik mij zorgen om ...
Wordt het niet eens tijd om heel goed na te denken of liever te handelen naar deze 'aswolk' die boven ons hoofd hangt?
En dan te weten dat de meeste mensen ver weg gaan om 'thuis te komen'. Marcel Proust heeft daar ook iets moois over gezegd:

'The real act of discovery is not in finding new lands, but in seeing with new eyes'

oude schoenen

Iedereen kent wel de uitdrukking 'gooi niet je oude schoenen weg voordat je nieuwe hebt'. Een wijze raad, die ook in grootmoederstijd al telde. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt als iemand ander werk wil, maar nog geen nieuwe baan heeft. Ontslag nemen, wordt dan hiermee afgeraden.
Je ervaart vaak pas hoe waardevol je oude schoenen zijn en hoe lekker ze zaten, als je ze hebt weggedaan. En zonder schoenen krijg je immers vuile voeten, bij koud weer houd je ze niet warm en 't kan flink pijnlijk zijn op een schelpenpaadje...
En het is dikwijls wel even vol te houden op die oudjes totdat je een paar nieuwe hebt.

Toch is er ook een andere kant, zoals bij alles in het leven ... Het kan namelijk heel verrijkend zijn om een poosje op blote voeten te lopen. Ondanks de ongemakken, voelt het vrij en helpt het je weer contact te maken met de aarde en met wie je in wezen bent. Aan schoenen kun je zien wat iemand doet, maar niet wie iemand is. Ik heb niet vaak een manager in een stropdas op bergschoenen zien lopen en een bouwvakker op teenslippers zie ik ook niet dagelijks.
Zonder schoenen maak je je als het ware los van een rol die je wellicht al jaren hebt 'gespeeld'. Daar is niets mis mee, maar op blote voeten krijg je weer de gelegenheid om beter te ervaren wie je bent. Tijd om even stil te staan, met beide voeten op de grond. Heerlijk met je voeten langs de vloedlijn door het water, door het rulle zand of over heerlijk ruikende bosgrond. Al slenterend door de natuur op blote voeten ben je beter in staat om te voelen wat je bezielt, wat je passie en drijfveren zijn en daarmee welke schoenen jouw het beste passen.
Zelf heb ik een aantal jaar op blote voeten gelopen. Ik vond het zo fijn, 't voelde zo vrij, eenvoudig en puur, dat ik niets anders meer wilde. Dat kan ook! Gewoon werk zoeken waarbij je op blote voeten kan lopen :-)

"En vergeet niet dat de aarde het heerlijk vindt uw blote voeten te voelen en de wind ernaar hunkert met uw haar te spelen." - Kahlil Gibran -